خانه طباطبایی‌ها

مختصات: ۳۳°۵۸′۳۰″شمالی ۵۱°۲۶′۲۱″شرقی / ۳۳٫۹۷۵۰۳۲°شمالی ۵۱٫۴۳۹۰۷۹°شرقی / 33.975032; 51.439079
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
خانه طباطبایی‌ها
Map
نامخانه طباطبایی‌ها
کشورایران
استاناستان اصفهان
شهرستانکاشان
اطلاعات اثر
نوع بناساختمان
سال‌های مرمت۱۲۵۰ هجری. ق
کاربریمسکونی
کاربری کنونیتاریخی
دیرینگیدوره قاجار
دورهٔ ساخت اثردوره قاجار
بانی اثرعلی مریم کاشانی
مالک اثرحاج سید جعفر طباطبایی نطنزی
مالک فعلی اثرسازمان رفاهی و تفریحی شهرداری کاشان
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۱۵۰۴
تاریخ ثبت ملی۱۱ بهمن ۱۳۵۵
اطلاعات بازدید
امکان بازدیدبله
خانه طباطبایی‌ها بر ایران واقع شده‌است
خانه طباطبایی‌ها
روی نقشه ایران
۳۳°۵۸′۳۰″شمالی ۵۱°۲۶′۲۱″شرقی / ۳۳٫۹۷۵۰۳۲°شمالی ۵۱٫۴۳۹۰۷۹°شرقی / 33.975032; 51.439079

خانه طباطبایی‌ها که تحت شماره ۱۵۰۴ به ثبت رسیده، در نیمهٔ دوم سده ۱۳ هجری (مصادف با دوره قاجاریه) به‌وسیله سید جعفر طباطبایی نطنزی از بازرگانان کاشان در محله سلطان امیر احمد احداث شده‌است.

معمار سازندهٔ آن استاد علی مریم کاشانی و گچ بری‌ها و نقاشی‌های آن به وسیلهٔ شاگردان میرزا ابوالحسن صنیع الملک غفاری کاشانی، و زیر نظر وی انجام شده‌است.

این خانه ۴۷۳۰ مترمربع وسعت دارد و به سفارش سید جعفر طباطبایی در حدود سال ۱۲۵۰ هجری قمری استاد علی مریم کاشانی به عنوان طراح و سازنده سپرده شد. وی که سازنده خانه بروجردی‌ها و تیمچه امین الدوله نیز بود، توانست در مدت ۱۰ سال ساخت این خانه را به پایان برساند.

به دلیل آنکه صاحب خانه در کار تجارت فرش بود کلیه نقوش گچ بری از نقش‌های فرش ایرانی و گل و مرغ اسلیمی الهام گرفتند و در نهایت شکوه اجرا شدند.

این خانه مشتمل بر چهار صحن و حیاط می‌شود که حیاط مرکزی متعلق به قسمت بیرونی و دو حیاط متعلق به اندرونی و یک حیاط متعلق به خدمه بوده‌است.[۱]

قسمت اندرونی خانه شامل اتاق پنج دری ساده در مرکز و دو حیاط در دو طرف آن و دارای سردابهایی که بادگیر‌ها هوا را در آن جریان می‌دهند که این قسمت محل سکونت خانواده طباطبایی بوده‌است. حیاط ضلع شمال غربی بزرگتر و تعداد اتاق‌های آن بیشتر و دارای سرسرای پذیرایی مجزایی است. در زیر قسمت اندرونی مخصوصاً اتاق مرکزی، سرداب بزرگی قرار دارد که دارای مشخصات منحصربه‌فرد خود است و به علل مختلفی مانند وجود بادگیر، سقف ضربی، نوع مصالح به کار رفته در بدنه، دو جداره بودن بدنه، وجود حوضی که قبلاً در مرکز سرداب بوده، اختلاف ارتفاع با سطح کوچه حدود ۸ تا ۱۰ متر و نسیم خنکی که از سطح حوض حیاط مرکزی وارد زیر زمین می‌شود، باعث شده‌است تا به خصوص در فصل تابستان ۱۵ تا۲۰ درجه اختلاف دما بین زیرزمین و بیرون آن مشاهده شود.

قسمت بیرونی خانه شامل تالار بزرگ (شاه نشین) در مرکز با نورگیرها و پنجره‌های مشبک رنگی و پنجره‌های کناری دو جداره که عمودی باز و بسته می‌شوند. این اتاق دارای تزیینات نقاشی و آینه‌کاری و گچبری‌های جالب از جمله پنجره‌های مشبک گچی است که همچون پارچه توری ظریفی به نظر می‌رسد. در دو طرف اتاق شاه‌نشین اتاق‌های گوشواره بنا شده‌است. در جلوی اتاق شاه‌نشین، ایوانی با آیینه‌کاری و گچ‌بری‌های جالب دیده می‌شود. در طرفین تالار بزرگ دو حیاط خلوت و نورگیر به‌صورت قرینه یکدیگر احداث شده‌است که دارای تابلوهای بدیع نقاشی هستند و از نفایس آثار هنری این دیار به‌شمار می‌آیند. اسناد و قراین نشان می‌دهد که هنرمند بزرگ و نقاش باشی دربار ناصرالدین شاه قاجار یعنی میرزا ابوالحسن غفاری کاشانی ملقب به «صنیع الملک» با مالک خانه دوستی نزدیکی داشت، لذا در اجرای گچ‌بری‌ها و ترسیم نقاشی‌های این خانه نظارت داشته‌است و این مطلب ارزش و اعتبار تزیینات خانه طباطبایی را بسیار افزایش می‌دهد.[۲]

وضعیت فعلی[ویرایش]

در بین سال‌های ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۶ خانهٔ طباطبایی‌های کاشان با حمایت سازمان میراث فرهنگی و شهرداری کاشان به هیئت امنای مرمت و احیای ابنیه تاریخی کاشان سپرده شد تا طبق نقشه اولیه بازسازی و مرمت شود. در حال حاضر این خانه در اختیار سازمان رفاهی و تفریحی شهرداری کاشان است و امکان بازدید از این خانه تاریخی با تهیه بلیت فراهم است.[۳]

سریال‌های ساخته شده در خانه طباطبایی‌ها[ویرایش]

نگارخانه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. فاتحی مجتبی کتاب خانه تاریخی طباطبایی‌ها شابک: 9786005531176
  2. فاتحی مجتبی کتاب خانه تاریخی طباطبایی‌ها شابک: 9786005531176
  3. «خانه تاریخی طباطبایی‌ها». پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  • راهنمای گردشگری شهرستان‌های کاشان، نوشته رضا صفی پور